U nedeljama uoči krajnjeg roka za povlačenje američkih trupa, koje je predsednik DŽo Bajden zacrtao za 31. avgust, tajni i visoko obezbeđeni kompleks CIA u Avganistanu postao je centar prikrivenih mera evakuacije pre nego što su njegovi delovi namerno uništeni.
CIA je koristila deo kompleksa, zvan Orlova baza (Eagle Base), da obučava avganistanske protivterorističke jedinice. Drugi deo – prvi centar agencije za pritvor u Avganistanu poznat kao Slana jama (Salt Pit) – je onaj za koji je izveštaj američke vlade otkrio da je tu sprovođeno mučenje zatvorenika.
Our new visual investigation shows how a secretive compound northeast of Kabul — the site of the Salt Pit, where the CIA previously tortured detainees — became the agency's hub for clandestine evacuations before parts of it were deliberately destroyed: https://t.co/AHuCPLI7hKpic.twitter.com/0nCEqmwzjk
— Christiaan Triebert (@trbrtc) September 1, 2021
Objekti i u Orlovoj bazi i u Slanoj jami su uništeni kako bi se sprečilo da talibani zaplene osetljive materijale. Iako se odvijalo nekoliko planiranih detonacija, heliport kompleksa je i dalje bio korišćen za tajne evakuacije, piše "NJujork tajms" čiji su reporter analizirali satelitske slike, korporativne podatke, podatke o letovima i drugo kako bi ustanovili kako se ovaj proces uništenja odvijao i kako su talibani na kraju lako ušli u kompleks.
Sam kompleks smešten je između industrijske zone Kabula i planinskog lanca, manje od pet kilometara od međunarodnog aerodroma "Hamid Karzai" koji su militanti ID-K napali 26. avgusta tokom američke evakuacije.
Kompleks CIA veličine je tri kvadratna kilometra i može se videti na satelitskim snimcima, ali bukvalno ne postoje fotografije sa terena koje bi pokazale njegovu unutrašnjost.
More destruction appears to have occurred on Aug. 27, the day the Pentagon said US forces carried out controlled demolitions of their own equipment. NASA active-fire data, mapped here by @FIRIS_FireAlert, shows heat signatures across the CIA compound. pic.twitter.com/727yP1kN97
— Christiaan Triebert (@trbrtc) September 1, 2021
Slana jama
Deluje da je CIA prvi put počela da uništava objekte u Slanoj jami tokom aprila i maja, nakon Bajdenove najave da će američke trupe napustiti Avganistan do septembra.
Our new visual investigation shows how a secretive compound northeast of Kabul — the site of the Salt Pit, where the CIA previously tortured detainees — became the agency's hub for clandestine evacuations before parts of it were deliberately destroyed: https://t.co/AHuCPLI7hKpic.twitter.com/0nCEqmwzjk
— Christiaan Triebert (@trbrtc) September 1, 2021
Izgradnja tih uništenih objekata počela je od 2002-2004. Više uništenja se pojavilo 27. avgusta, dan nakon što je Pentagon rekao da su trupe sprovele kontrolisanu eksploziju sopstvene opreme. Javno dostupni podaci NASA senzora pokazuju da su merenja toplote na lokaciji pokazala mogućnosti aktivnog požara ili eksplozija. Satelitske slike od sledećeg dana takođe pokazuju dva skladišta vidno oštećena vatrom.
Orlova baza
Mesto na kojem je CIA obučavala avganistanske snage originalno je podignuto na mestu bivše ciglane, a kasnije prošireno u veći kompleks novoizgrađenih zgrada, kako su "NJujork tajmsu" rekli aktuelni i bivši američki zvaničnici.
Te nove strukture, za koje je jedan bivši obaveštajni analitičar rekao da izgleda da uključuju skladište municije i teren za obuku, uvelike su uništene 27. avgusta. Verovatno su u njima bili dokumenti, hard drajvovi i druge osetljive informacije.
So what happened to the CIA black site after 2004? Parts became Eagle Base to train Afghan counterterrorism units. Virtually no on-the-ground footage exist, so we analyzed nearly two decades of satellite imagery and spoke with sources to map out the highly secured compound. pic.twitter.com/YPj1hdOMkg
— Christiaan Triebert (@trbrtc) September 1, 2021
Zvaničnici su potvrdili da je Orlova baza uništena.
Evakuacije
Tokom nekoliko nedelja u avgustu, dok su SAD žurile da okončaju svoje diplomatske misije u Avganistanu, američki državljani i ugroženi lokalni stanovnici evakuisani su iz kompleksa.
Satelitske slike pokazuju desetine vozila poređanih u kolonu u kompleksu, u daleko većem broju nego što se obično viđao na lokaciji. Mnoga od vozila su izgleda kasnije namerno zapaljena. Evakuisani su prebačeni helikopterom do aerodroma u Kabulu kako bi izbegli talibanske kontrolne punktove.
Before the CIA abandoned its last base in Afghanistan, it used the compound as an evacuation hub for Americans and Afghans who were likely to be targeted by the Taliban. We tasked a @planet satellite to take an image of the site on Aug. 24, showing dozens of vehicles lined up. pic.twitter.com/xIIztVVe5u
— Christiaan Triebert (@trbrtc) September 1, 2021
Podaci o letovima pokazuju da su tri helikoptera Mi-17, ruske proizvodnje, najmanje 35 puta putovala do ili od kompleksa otkako su talibani 15. avgusta preuzeli kontrolu nad Kabulom. Tog dana su sa te lokacije evakuisane stotine ljudi, rekli su izvori upoznati sa operacijom.
"NJujork tajms" podseća da je CIA prethodno priznala da je koristila Mi-17 helikoptere, a jedan čak prilikom ulaska u Avganistana u septembru 2001. kad je započela invazija.
The CIA has previously acknowledged that it has flown Mi-17s — and even used one to enter Afghanistan back in Sept. 2001 to kick-start the war. pic.twitter.com/VgSrBRhRLf
— Christiaan Triebert (@trbrtc) September 1, 2021
Jedan od letova je slučajno snimila španska televizija tokom lajvstrima 20. avgusta.
Dolazak talibana
Kako deluje, do 28. avgusta, evakuacije i uništenja objekata su bili gotovi. Snimci podeljeni onlajn 30. avgusta prikazuju talibanske borce kako već ulaze na lokaciju.
We found (and corroborated with flight data) that one of the Mi-171E helicopters was inadvertently captured in a livestream by @MARCATV, a Spanish news outlet, as it flew from HKIA to the CIA compound toward the compound on Aug. 20. pic.twitter.com/lG1qVi0qHY
— Christiaan Triebert (@trbrtc) September 1, 2021
Iako su objekti i oružje u njima bili uništeni, deluje da je talibanima bilo jasno gde su ušli.
- Ovo je veoma važno mesto – rekao je jedan od njih snimajući okolo kamerom.
Otpor Panšira negira da su talibani preuzeli provinciju! Više o tome OVDE.
Izvor: New York Times