Piše: Petar Živković
Molkularni rat se odnosi na čuvanje ili promjenu kulturnog jezgra društva i tiče se sistema vrijednosti i društvene svijesti. Molekularni rat utiče na sve sfere društva i to se jasno pokazalo na primjeru Rusije/SSSR -a i tu se vidi dejstvo promjena sistema vrijednosti, tj. promjena u društvenoj svijesti. To se pokazalo i na području SFRJ.
Čuvanje istinskih vrijednosti uz pozitivne društvene promjene i danas ima veliki značaj da bi se spriječili tragični događaji i da se zaštite ljudi i sačuva društvo.
***
Pobjeda SSSR -a u II svjetskom ratu je omogućila velike i pozitivne promjene u cijelom svijetu. Temelj pobjede nad fašizmom u II svjetskom ratu i pozitivnih promjena u svijetu je stvoren prije rata suzbijanjem negativnih pojava koje su ugrožavale društvo i zemlju.
1917. godine je izbila Februarska revolucija, a potom i Oktobarska revolucija i došlo je do građanskog rata (1917 – 1921) koji je imao socijalnu, nacionalnu i molekularnu dimenziju.
Sergej Kara – Murza je u knjizi „Manipulacija svešću“ napisao da je građanski rat u socijalnom pogledu završen 1922. godine uvođenjem Nove ekonomske politike (NEP) umjesto nove varijante Stolipinove reforme (koja je trebala da stvori profitno orijentisanu privredu i pogoršala je teško društveno – ekonomsko stanje koje je dovelo do revolucije 1905. godine i tako je dovela do revolucije 1917. godine).
Nacionalna dimenzija rata je posljedica promjena u Rusiji koje su počele u XVIII vijeku. Nikolaj Trubeckoj je u knjizi „Nasleđe DŽingis – kana“ napisao da su do tada odnosi ruskog naroda i neruskih naroda bili zasnovani na bratimljenju dok je od XVIII vijeka počeo proces asmililacije po zapadnom modelu. Sergej Kara – Murza je napisao da su nakon sloma carske Rusije stvorene i nacionalne armije koje su bile protiv obnove ranije centralizovane države, ali je taj problem riješen stvaranjem SSSR -a koji je omogućio obnovu države na novoj osnovi. Nikolaj Trubeckoj je kao pripadnik ruske emigracije napisao da je tako vraćen raniji pozitivan odnos ruskog naroda i neruskih naroda.
Sukob crvenih i bijelih u građanskom ratu je u klasičnom vojnom smislu završen pobjedom crvenih na Krimu, ali su V. A. Lisičkin, L. A. Šelepin u knjizi „Treći svetski (informativno – psihološki) rat“ napisali da je sukob crvenih i bijelih na pravi način završen kad je Staljin sredinom 30 – ih godina XX vijeka suzbio trockiste i ostvario ideale patriotskog dijela bijelog pokreta jer je stvorio jaku državu koja se oslanja na mentalitet Rusije pa su i mnogi emigranti poput A. I. Denikina podržali SSSR u II svjetskom ratu. Dio bijelih emigranata je i pored toga bio na strani nacista u II svjetskom ratu, ali su oni bili u manjini (tako se 1. kozačka divizija borila i protiv naših predaka na Baniji i Kordunu u vrijeme operacije „Šah“ od 22. maja do 30. maja 1944. godine).
Oni koji su bili na strani nacista su primjer izmanipulisanih ljudi, a posljedice ovakvih manipulacija su vide i danas u nekim državama nastalim na području SSSR -a.
Staljin je prvi put suzbio trockiste početkom 20 -ih godina XX (tada je uveden i NEP), ali je 1928. godine morao da se sa njima privremeno izmiri da bi se zemlja u materijalnom smislu pripremila za odbranu jer je u tehničko - tehnološkom smislu 15 godina zaostajala za zapadnim silama. Kada je to ostvareno Staljin je ponovo suzbio trockiste i to je omogućilo da se vrate narodne tradicije, sloboda Crkvi, školski sistem carske Rusije (koji je omogućio razvoj sovjetske nauke i privrede). To je omogućilo da se zemlja u duhovnom smislu ujedini i da pobjedi u II svjetskom ratu koji je zbog obnovljanja duhovnog jedinstva i solidarnosti u društvu postao Veliki otadžbinski rat. To je posljedica pozitivnih promjena i pobjede u molekularnoj dimenziji građanskog rata u SSSR -u.
Građanski rat u Rusiji je najpoznatiji kao sukob crvenih i bijelih, ali Sergej Kara – Murza je u knjizi „Manipulacija svešću“ napisao da glavni uzrok stradanja ljudi u ruskoj revoluciji i tokom građanskog rata nije bio sukob crvenih i bijelih nego lišavanje ljudi sredstava za život i to je dovelo do gladi, bolesti, epidemija i kriminalnog nasilja. Na stradanje ljudi je zbog nedostaka energenata uticala i hladnoća tokom ruske zime. Kara – Murza je napisao da je raspadanje države kao snage koja čuva pravo i red dovelo i do pojave „molekularnog rata“ u obliku sukoba bandi, ali i do sukoba između običnih ljudi i da to nije imalo veze sa ideologijom i političkim podjelama između ljudi.
Izraz molekularni sukob je prvi upotrebio Antonio Gramši označavajući uticaj na kulturno jezgro društva, odnosno na sistem vrijednosti i na društvenu svijest. Gramši je o tome pisao u smislu stvaranja uslova za pozitivne društvene promjene (stvaranje socijalne pravde u društvu). U tom duhu je Georgije Florovski u knjizi „Hrišćanstvo i kultura“ napisao da Crkva od svog osnivanja teži promjenama u srcima i umovima sa ciljem pozitivnih društvenih promjena. Ovo su pozitivni primjeri molekularne borbe, ali ta borba može biti i negativna sa ciljem nametanja pogrešnih ideja koje negativno utiču na društvo i na državu. Sergej Kara – Murza je je u tom smislu napisao da je „molekularna agresija“ u kulturno jezgro sovjetskog društva dovela do sumnje u legitimitet političkog i socijalnog sistema SSSR -a i SSSR je poražen prije svega u duhovnoj sferi, u društvenoj svijesti. To je dovelo do vještačkog izazivanja krize u sovjetskoj privredi donošenjem neodgovarajućih zakona, jačanja međunacionalnih tenzija, referenduma o nezavisnosti sovjetskih republika i do nestanka SSSR -a.
I u Jugoslaviji je, koja je kao i SSSR pored doprinosa pobjedi nad fašizmom u toku II svjetskog rata nakon rata uticala na pozitivne promjene u svijetu, došlo do ekonomske krize izazvane donošenjem neodgovarajućih zakona, jačanja međunacionalih tenzija, ali i do rata. Postojala je i molekularna dimenzija rata, tj. zloupotreba stereotipa u cilju izbijanju međunacionalnih sukoba i obnove i zloupotrebe ideoloških podjela. To je shvatio Jovan Rašković i on se u svom političkom radu borio protiv negativnih pojava i u molekularnoj dimenziji političke borbe i tome je posvetio veliku pažnju.
Pratite Jutjub kanal portala Pravda na kome emisije vodi Igor Marinković https://t.co/zpsfQELH7c
— Dnevne Novine Pravda (@NovinePravda) May 16, 2023
Rusija se 1991. godine ponovo suočila sa opasnostima molekularnog rata, ali su počevši od 1999. godine počele postepene promjene koje su spriječile nove sukobe u društvu. 90 -ih godina XX vijeka u Rusiji je bilo problema i sa terorizmom, a Sergej Kara – Murza je napisao da se terorizam može iskorjeniti obnovom životnog uređenja koje je zasnovano na solidarnosti i to uređenje lišava terorizam socijalne i kulturne baze. Tako se uz pozitivne društvene promjene sve negativne pojave lišavaju socijalne i kulturne baze.
Nakon nestanka SSSR -a i razbijanja SFRJ mnogim zemljama su nametnute neodgovarajuće društveno – ekonomske reforme koje su negativno uticale na društvo. 1991. godine je počelo smanjivanje političkih i ekonomskih prava građana i u onim zemljama koje su na prvi pogled pobjedile u „Hladnom ratu“. Istovremeno je došlo do velikih promjena u sferi kulture, a to se odrazilo na naglo povećanje negativnih sadržaja (nasilje, nemoral) koji preko dijela filmova, serija, televizijskih emisija, određenih internet sadržaja i sl. negativno utiču na ljude i na međuljudske odnose.
Ovi negativni medijski sadržaji dovode do negativnih pojava u društvu i predstavljaju primjer molekularnog rata koji se ne vodi na klasičnom bojnom polju nego se odvija u društvenoj svijesti. U klasičnom ratu se brane stanovništvo i teritorija, dok se u molekularnom ratu širenjem pozitivnih vrijednosti vodi borba da se sačuvaju čovječnost u ljudima i društvo, a širenje negativnih ideja kvari ljude i ima za cilj da razbije društvo i da se članovi društva pretvore u individue podložne manipulaciji.
***
Govoreći o smislu i značaju vjere jedan svetitelj je rekao da ako zamislimo Boga kao jednu centralnu tačku i ljude kao male tačke oko centralne tačke, vidjećemo da su ljudi (male tačke) bliži jedni drugima ako su bliži Bogu (centralnoj tački) i da se ljudi udaljavaju jedni od drugih ako se udaljavaju od Boga. To je suština i anđelskog božićnog pozdrava ljudima: „Slava Bogu na visini! Među ljudima mir i dobra volja!“
To što je ovaj svetitelj rekao za vjeru u širem smislu se odnosi na istinske vrijednosti jer istinske vrijednosti čuvaju čovječnost u ljudima, omogućavaju dobre međuljudske odnose i postojanje solidarnosti u društvu. Sa druge strane širenje negativnih ideja kvari ljude i okreće ih jedne protiv drugih i to dovodi do negativnih pojava u društvu. Zbog toga je važno da se sprovedu pozitivne društvene promjene, a da bi one bile istinski uspješne mora se velika pažnja posvetiti čuvanju istinskih vrijednosti.
Posebno je važno zaštiti djecu i pomoći ima da razviju svoju ličnost.
U čuvanju istinskih vrijednosti, čuvanju čovječnosti u ljudima i čuvanju društva veliku ulogu imaju porodica, škola, mediji, vjerske zajednice i posebno je važan rad u sferi kulture. U tim uslovima se mogu ostvariti velike i pozitivne promjene i u društveno – ekonomskoj sferi i u svim drugim sferama života.
Izvor: Pravda
